Anh em tham gia vào thị trường tiền điện tử có lẽ đã quá quen thuộc với khái niệm Smart Contract. Đây là một trong số các yếu tố cơ bản nhất khi thiết kế Blockchain và bất kì ai muốn thành công ở thị trường tiền ảo đều phải hiểu rõ về nó. Vậy cụ thể Smart Contract là gì, vận hành như thế nào và có vai trò gì đối với Blockchain. Bài viết dưới đây sẽ giúp anh em giải đáp được hết những thắc mắc đó.
Smart Contract là gì?
Smart Contract (Hợp đồng thông minh) là các chương trình chạy trên Blockchain. Smart Contract tương tự với một bản hợp đồng được tự động ký kết khi các node tham gia hệ thống. Smart Contract bao gồm các quy tắc do mã máy tính xác định trước đó, tất cả các node đều phải sao chép và thực thi các quy tắc nếu muốn thực hiện giao dịch.
Vì sao cần Smart Contract
Thị trường tiền điện tử luôn là đích đến của các cuộc tấn công với mục đích xấu. Các hacker luôn rình mò các lỗ hổng bảo mật nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản. Hoặc các giao dịch không rõ ràng có thể khiến người dùng mắc lừa.
Điều này đòi hỏi phải có một trung gian nhằm đảm bảo thị trường hoạt động theo đúng quỹ đạo và tạo ra được sự tin tưởng trong các giao dịch. Tuy nhiên, sự xuất hiện của bên trung gian thứ 3 lại vi phạm nguyên tắc phi tập trung của Blockchain. Do đó, Smart Contract đã ra đời và giải quyết được tất cả vấn đề kể trên.
Smart Contract hoạt động như thế nào?
Smart Contract (Hợp đồng thông minh) được thiết kế bởi các nhà lập trình, nó sẽ tạo ra các giao thức Permissionless (không trao quyền), chỉ khi thực hiện đúng các quy định đã đặt sẵn, giao dịch mới diễn ra thành công. Điều này cũng có nghĩa rằng:
- Hai bên trong hợp đồng chỉ cần thông qua Blockchain để tạo ra các cam kết mà không cần biết danh tính của đối phương là ai.
- Nếu các điều kiện trong hợp đồng không được thỏa mãn, chúng sẽ không được thực thi.
Bản chất của Smart Contract là chương trình giám sát có thể tương tác với các hợp đồng khác nhau. Smart Contract sẽ được lưu trên mọi máy node khi tham gia hệ thống (tính phi tập trung) chứ không chỉ được lưu ở một máy chủ duy nhất.
Ưu điểm của Smart Contract (Hợp đồng thông minh)
- Smart Contract (Hợp đồng thông minh) tạo ra được độ bảo mật cực kỳ cao cho toàn bộ hệ thống. Tính không tập trung khiến thông tin khó bị rò rỉ. Một mạng lưới Blockchain nhiều máy tạo thành hệ thống mắt xích hoạt động độc lập. Dù một tác nhân bị xâm chiếm thì cũng không thể ảnh hưởng đến cả hệ thống.
- Smart Contract là một chương trình phi tập trung và tự thực hiện, do đó không cần chi phí vận hành trong khi vẫn đảm bảo được sự minh bạch và an toàn cho mọi giao dịch trên hệ thống.
Nhược điểm
Một khi đã được xuất ra thì mọi điều khoản trên Smart Contract sẽ không thể bị thay đổi kể cả người viết ra nó. Như vậy, hợp đồng thông minh thực sự tạo được sự an tâm cho người dùng. Nếu bên nào vi phạm thì sẽ phải chịu tổn thất nặng.
Tuy nhiên, đây cũng vô tình trở thanh nhược điểm lớn nhất của Hợp đồng thông minh. Trong trường hợp hệ thống bị tấn công và cần thay đổi thuật toán trong Smart Contract để bảo vệ mạng lưới là điều bất khả thi.
Rủi ro này đã từng xảy ra và trở thành một trong các sự cố lớn nhất trong thế giới tiền điện tử. Cụ thể vào ngày 17/06/2016, một cuộc tấn công nhằm vảo lổ hổng trong mã code của THE DAO Smart Contract (THE DAO là dự án đầu tư theo mô hình tự trị tập trung đầu tiên được xây dựng trên Blockchain Ethereum).
THE DAO sau đó bị chia cắt thành 2 phần, trong đó có child DAO do hacker kiểm soát, khoảng 50 triệu đô từ THE DAO sẽ được chuyển qua child DAO nhưng phải mất đến 28 ngày để hoàn thành giao dịch (code của THE DAO quy định ví sẽ bị khóa trong 28 ngày trước khi chủ sở hữu có quyền sử dụng).
Việc không thể thay đổi Smart Contract của THE DAO khiến dự án này rơi vào báo động đỏ và có nguy cơ mất sạch tiền đầu tư. Để đối phó, nhà sáng lập Ethereum – Vitalik đã phải đề xuất một bản soft fork chặn giao dịch từ THE DAO đến child DAO.
Sau cùng, một bản Hard fork Ethereum gồm các quy tắc mới được áp dụng cho blockchain Ethereum, điều này khiến cho code cũ bị vi phạm và không hợp lệ. Bản Hard fork đã chính thức chia cắt Ethereum thành 2 bản thể mà người ta vẫn biết ngày nay. Nên biết rằng Ethereum là một trong số các blockchain có sức ảnh hưởng lớn trên thị trường tiền điện tử và chỉ đứng sau Bitcoin.
Lời kết:
Như vậy chúng ta vừa tìm hiểu một cách tương đối khái quát về khai niệm của Smart Contract (Hợp đồng thông minh) cũng như đặc điểm, cách thức hoạt động và ưu, nhược điểm của chương trình này. Nếu cảm thấy thông tin bổ ích, các bạn có thể lựa chọn theo dõi chúng tôi để nhận thêm nhiều thông tin thú vị hơn nữa về thế giới tiền điện tử nhé.
