Ắt hẳn anh em đã từng nghe đến cái tên Uniswap, một trong số các sàn giao dịch phi tập trung có lượng người tham gia đông đảo nhất hiện nay. Vậy cụ thể Uniswap là gì?
Điều gì khiến sàn Uniswap thu hút được nhiều sự quan tâm của thị trường đến như vậy? Ưu nhược điểm của sàn Uniswap là gì và liệu nó có đảm bảo an toàn cho các nhà đầu tư? Cùng muacoin.co tìm hiểu kỹ hơn ở bài viết dưới đây nhé!
Uniswap là gì?
Uniswap là sàn giao dịch phi tập trung (DEX), đồng thời cũng là một nhà tạo lập thị trường tự động (AMM). Uniswap được hình thành trên hệ sinh thái Ethereum, người dùng có thể swap vào Uniswap bất kỳ loại token nào theo chuẩn ERC – 20 đang tồn tại trên thị trường.
Được đánh giá cao bởi sự tiện lợi, giúp người dùng tiếp cận với thị trường tài chính một cách đơn giản. Uniswap là sàn giao dịch DEX được sử dụng phổ biến hàng đầu hiện nay.
Cơ chế tạo lập thị trường tự động (AMM) giúp các giao dịch trên Uniswap không cần sử dụng sổ lệnh – yếu tố thường thấy trên các sàn giao dịch tập trung. Người bán/mua sẽ thực hiện các giao dịch của mình thông qua các Smart Contract.
Cụ thể, người bán sẽ cung cấp thanh khoản (tài sản tiền mã hóa) vào hồ thanh khoản (Liquidity Pool), người mua chỉ cần swap tài sản họ đang có vào Pool để đổi nhận loại Crypto mà họ muốn lấy. Tất cả được thực một cách đơn giản thông qua Smart Contract.
Tham khảo: Smart Contract là gì
Sàn Uniswap hoạt động như thế nào?
Trong một Liquidity Pool sẽ có nhiều cặp token khác nhau, để lấy được token mong muốn, người mua phải swap vào Pool một token được Smart Contract quy định từ trước. Giả sử có một Pool chứa 2 loại token là A với số lượng là x và token B với số lượng là y. Như vậy, tổng giá trị của Pool lúc này được tính theo công thức:
Z = x*A + y*B
Như vậy, có thể nhận thấy mối quan hệ giữa các đại lượng trong LP cụ thể như sau:
- Khi Z tăng mà A và B vẫn giữ nguyên giá trị thì x và y phải thay đổi.
- Khi x và y biến đổi, trong khi Z vẫn giữ nguyên thì giá trị của A và B phải đổi.
- Một vài trường hợp x, y thay đổi sẽ ảnh hưởng đến giá trị của Z. Để x, y thay đổi được thì phải phụ thuộc vào hoạt động swap của người tham gia.
Lấy ví dụ một Pool với hai token là ETH/DAI, số lượng là 10 ETH và 100 DAI.
Giá trị của hồ thanh khoản lúc này sẽ là:
Z = 10 *100 = 1.000
Như vậy tương quan giá trị giữa hai đồng token này sẽ là:
- 1 ETH = 10 DAI
- 1 DAI = 0,1 ETH
Trường hợp người mua muốn swap 100 ETH để lấy DAI, phí swap là 0,3%
Số lượng ETH lúc này (x’) sẽ là:
x’= 10 + 100 = 110 ETH
Trong khi Z không đổi và vẫn bằng 1000, nên lúc này y (DAI) sẽ trở thành y’ và bằng 1.100 DAI. Vậy số lượng DAI người này rút ra được là: y’ – y = 1000 DAI.
Ở trường hợp ngược lại, nếu người tham gia muốn swap DAI để lấy ETH thì cũng sẽ tính tương tự như trên.
Đánh giá ưu nhược điểm của Uniswap
Ưu điểm:
- Không yêu cầu KYC: với Uniswap nói riêng hay các sàn giao dịch DEX nói chung đều không yêu cầu người tham gia KYC. Thủ tục đăng ký tài khoản đơn giản là ưu điểm vượt trội, cải thiện trải nghiệm của người sử dụng Uniswap.
- Toàn quyền quản lý tài sản của bản thân: bạn là người duy nhất nắm giữ và quyết định sử dụng tài sản của mình để làm gì chứ không phải là một bên thứ ba nào khác như đối với các sàn giao dịch tập trung.
- Trao đổi token nhanh chóng tiện lợi: việc trao đổi token trên Uniswap không mất quá nhiều thời gian, thao tác đơn giản, dễ dàng thực hiện.
- Swap dễ dàng với tài sản trong wallet: bạn có thể sử dụng Uniswap để swap các đồng tiền có trong wallet của mình, miễn là Uniswap tương thích được với ví của bạn.
- Hoạt động list token đơn giản: Uniswap hỗ trợ tối đa cho hoạt động list token, tạo điều kiện phát triển thị trường Crypto.
Nhược điểm:
- Token scam, lừa đảo: việc cho phép list token dễ dàng cũng khiến thị trường xuất hiện nhiều token scam, nhiều trường hợp người dùng nhẹ dạ đã bị lừa.
Phí gas: do được phát triển trên Ethereum nên phí gas của Uniswap tương đối cao so với thị trường.
Các tính năng trên sàn Uniswap
Sàn Uniswap có một số chức năng chính như sau:
1. Swap
Swap là cách đơn giản hỗ trợ giao dịch tiền mã hóa mà không cần sử dụng đến sổ lệnh như sàn CEX. Người tham gia swap chỉ cần chọn một token đầu ra (muốn nhận) và token đầu vào (token muốn dùng để trao đổi), sau đó nhập số lượng token đầu vào để cung cấp vào Pool.
Sau đó hệ thống sẽ tự động tính toán số lượng token đầu ra tương ứng. Điều này được thực hiện một cách đơn giản nhờ vào cơ chế AMM, cho phép xác định tỷ giá các cặp token trong Pool cũng như tỷ lệ trượt giá.
2. Liquidity Pool
Uniswap gồm nhiều hồ thanh khoản khác nhau – Liquidity Pool, là nơi diễn ra giao dịch đối với các cặp Crypto. Để pool có khả năng khởi tạo giao dịch, cần có người cung cấp thanh khoản – Liquidity Provider (LP) tham gia nạp Crypto vào Pool. Người đầu tiên nạp tiền vào cũng là người thiết lập giá khởi đầu cho pool đó.
LP cũng sẽ nhận lại được Liquidity Token, chứng nhận việc họ đã cung cấp thanh khoản cho Pool. Phí giao dịch 0,3% sẽ phân bổ cho các LP theo tỷ lệ đóng góp của họ. Để rút số crypto đã nạp vào Pool, LP có thể đốt Liquidity Token. Họ cũng có thể sử dụng Liquidity Token để bán lại hoặc dùng vào bất kỳ mục đích gì mà họ muốn.
3. Flash Swap
Xuất hiện lần đầu tiên ở Uniswap V2, Flash Swap giúp người dùng rút bất kỳ số lượng token nào trong hồ thanh khoản một cách miễn phí. Nhưng với điều kiện là ở cuối giao dịch, anh em phải thanh toán hoặc trả lại số token đã rút, ngoài ra cũng có thể thực hiện cả hai.
4. Oracle
Oracle là nguồn cấp dữ liệu giá trên chuỗi, được sử dụng phổ biến trên nhiều ứng dụng tài chính phi tập trung DeFi như giao dịch phái sinh, ký quỹ,..
Riêng đối với Uniswap, đội ngũ của sàn đã tự phát triển Oracle cho riêng mình, đặc biệt là các Oracle liên quan đến giá trên chuỗi với tính phi tập trung, có khả năng hạn chế thao túng giá trong khoảng thời gian ngắn.
Lời kết
Chúng ta có thể xem Uniswap là thế hệ DEX đầu tiên trên thị trường. Mặc dù có nhiều ưu điểm vượt trội nhưng phí giao dịch của Uniswap là một vấn đề lớn. Đó là lý do các sàn giao dịch có cơ chế hoạt động tương tự Uniswap ra đời nhưng với mức phí giao dịch rẻ hơn.
Tiêu biểu như PancakeSwap. Bên cạnh đó, các blockchain khác cũng bắt đầu phát triển sàn DEX cho riêng mình như QuickSwap của Polygon, Raydium và Orca của Solana… Chúng mình cũng đã có các bài viết phân tích chuyên sâu về PancakeSwap hay Raydium. Nếu anh em mong muốn hiểu rõ hơn về loại hình sàn giao dịch DEX thì có thể tìm đọc ở ngay trên muacoin.co nhé!
Xem thêm: Đầu tư tiền ảo gì năm 2022
